Pijl en boog - Ridders van de Achterhoek


    Bogen

De bogen die bij ons in aanmerking komen hebben geen vizier of opgeplakte pijlopleggers. Er mag wel fiberglas in verwerkt zijn, zolang dit maar niet direct zichtbaar is. Dit is vaak het geval bij de ruiterbogen (traditionele recurvebogen).
Het mooiste is natuurlijk een composietboog. Dit is een boog die alleen van natuurlijke materialen gemaakt is, tot en met de lijm aan toe. Dit zijn prachtige bogen, maar helaas zit er ook een hoog prijskaartje aan.

Verder zijn er nog de flatbows en de longbows.
De flatbows zijn uit Amerika overgewaaid en hebben een herkenbare vorm. De bladen zijn plat en lang, tot wel 1,80 meter. Ze hebben een soort keep in het handvat, ook wel venster genoemd. Bij het schieten glijdt de pijl dan niet over de rug van de hand, maar over de boog. Sommige flatbows worden zonder zo'n pijloplegger gemaakt en zijn dan beter passend voor een traditionele schutter.
Dan zijn er nog de longbows. Dit is verreweg de meest bekende boog uit de middeleeuwen in europa. Deze boog vind je ook veel terug in de Hollywood films zoals Robin Hood, Braveheart en Ivanhoe.

Al deze bogen hebben stuk voor stuk hun eigen karakter en plus- en minpunten. De keuze van een boog is dan ook heel persoonlijk en voor iedereen anders.


Pijlen

Bij traditionele bogen horen ook gelijksoortige pijlen, dus van hout.
Op een willekeurige boog kun je niet met iedere pijl schieten. Dit moet heel serieus genomen worden. Iedere boog heeft een bepaalde trekkracht en de pijl op de boog moet deze krachten kunnen verdragen.
Als de pijl te zacht is, kan deze breken. Dat gebeurd meestal tijdens het schot. In het ergste geval kan de pijl zich in de hand die de boog vast heeft boren, met een ziekenhuisbezoek tot gevolg. Eventuele rondvliegende splinters kunnen ook voor omstanders gevaarlijk zijn.
Zo'n schot is ook niet goed voor traditionele bogen.
   
Zo'n boog ervaart het als een droog schot, ofwel een boog die vol wordt uitgetrokken en gelost zonder een pijl. Alle krachten van zo'n klap komen dan terug in de boog wat kan leiden tot breuk van de boog.
Verder is het dus ook van belang om je pijlen regelmatig na te kijken of ze nog in orde zijn.
Het bepalen van de juiste pijl bij een bepaalde boog heeft te maken met welke trekkracht een boog heeft, hoe lang de treklengte van de schutter is en wat voor soort boog het is. Het is dus wel een echte wetenschap.

    pezen en pijlen maken

Wanneer men vroeger op jacht ging, kwam het voor dat de pezen aan vervanging toe waren of er nieuwe pijlen gemaakt moesten worden. Dit moest dan vaak ter plekke gedaan worden.
Pezen konden gemaakt worden van vlas of hennep garen. Vaak werden pezen nog verduurzaamd met behulp van bijenwas. Deze waren sterk genoeg om een succesvolle jacht mee te gaan.
Met een paar eenvoudige hulpstukken was het relatief eenvoudig om ter plekke nieuwe pezen te maken.

Nieuwe pijlen maken is wat eenvoudiger.
Men zoekt eerst een paar rechte takken. Een ervaren pijlenbouwer herkent de juiste eigenschappen van de juiste takken. Hij weet ook wat voor buigkracht ze moeten kunnen weerstaan. Met een mes en een schaafje kunnen de rechte takken verder bewerkt worden tot ze mooi rond zijn. De veren die gebruikt worden stammen van een voorgaande ganzen- of kalkoenjacht. Deze veren zijn mooi groot en stabiel genoeg. Wel is het belangrijk dat op een pijl de veren van dezelfde vleugel verwerkt worden.
Daarna worden de veren onder een hoek van 120 graden ten opzichte van elkaar verdeeld op de schacht. Omdat dan de veren allemaal dezelfde kant op buigen, krijgt de pijl een goed ballistische baan.